Nieuwe ideeën voor de retrospective

Veel teams gebruiken altijd dezelfde manier voor een retrospective. Soms worden retrospectives hierdoor minder effectief. Hier zijn drie alternatieve manieren voor een retrospective.

Het belang van de retrospective

De retrospective is misschien wel de belangrijkste meeting van het scrumproces. Het is de meeting waarin het team evalueert hoe de sprint gegaan is en het eigen proces verbetert. Het is ook echt een meeting van het team zelf, waar ze zonder afleiding van anderen zelf kunnen overleggen hoe ze werken. Alleen door dit zelf te beslissen, kunnen team zich ook zelf verantwoordelijk voelen voor het halen van geplande sprints.

Een veelgebruikte retrospective aanpak

Veel teams beginnen met een standaardformaat voor de retrospective:

1. Alle teamleden schrijven hun high’s en low’s op gekleurde briefjes. In dit stadium wordt nog niet overlegd.
2. Alle briefjes worden door de facilitator geclusterd naar onderwerp op een whiteboard.
3. Alle teamleden mogen stippen/punten geen aan de onderwerpen die ze belangrijk vinden
4. Voor de onderwerpen die het meest zijn gekozen worden worden acties afgesproken.
5. De facilitator sluit de retrospective.

Deze standaardmanier heeft voordelen en nadelen. Het grote voordeel is dat iedereen kan wennen aan het proces, en zich dan kan concentreren op de inhoud. Een ander voordeel is dat het een heel neutraal proces is waarin ieders visie altijd aan bod komt.

Een nadeel is dat veel teams die langer met scrum bezig zijn, het format wel kunnen dromen. De twintigste keer dat je met dezelfde mensen deze oefening doet komen kunnen de resultaten voorspelbaar worden. Dit is het moment dat je als scrummaster of als team moet besluiten om het anders aan te pakken.

De Bono thinking hats

De denk-hoeden methode van onderzoeker De Bono is een bekende manier om verschillende denkwijzes in te delen. De Bono heeft verschillende soorten denken een kleur gegeven: van emotioneel (rood), tot mogelijkheden zoeken (groen) en bezwaren (zwart). Vaak zijn mensen geneigd om een bepaalde hoed vaker op te zetten dan anderen, en ontstaan spanningen doordat teamleden in een andere denkmodus zitten. Bij een retrospective volgens de thinking hats, wordt iedereen uitgedaagd om een voor een de denkmethoden toe te passen. Belangrijk is dat je als team altijd in dezelfde stap zit: eerste verzamelt iedereen de feiten, daarna zoekt iedereen naar bezwaren en risico’s. Op deze manier leert iedereen op een nieuwe manier naar zaken te kijken. In de afbeelding staat de aanbevolen volgorde voor een retrospective.

Tijdslijn en speedboot

Visualiseren helpt veel mensen om meer informatie te verwerken en beter te onthouden. Bij de speedbootmethode en de tijdslijn methode wordt er gebruik gemaakt van het whiteboard om alle informatie visueel te plaatsen.

Bij de speedboot methode tekent de facilitator een boot in het midden van het whiteboard. Deze boot stelt het team voor. De teamleden mogen vervolgens alle factoren die de snelheid van het team beïnvloeden tekenen: of als een anker of rem, of juist als een motor of sleepkabel. Als het goed is ontstaat er een heel krachtenspel en een creatieve tekening. Vervolgens kan de facilitator de meest eruitspringende aspecten eruit pakken en hier acties voor formuleren.

De tijdslijnmethode is heel geschikt om een keer wat verder terug te kijken, bijvoorbeeld bij een retrospective na een grote release. In dit geval wordt een tijdslijn neergezet die de hele periode betreft, en mogen de teamleden hun highs en lows van elke week invullen. Dit werkt goed om te zorgen dat de ervaringen van de hele periode worden teruggehaald, en niet alleen van de laatste week.

Appreciative enquiry

Appreciative enquiry is een manier van ondervragen waarin je de aandacht focust op alle positieve zaken. Het is een interessante aanpak als er in een team een negatieve of bedrukte sfeer is ontstaan. De facilitator vraagt in deze aanpak niet naar de problemen, maar naar de talenten, wensen en ambities van mensen. Een mogelijke oefening is ook dat mensen gevraagd wordt zich mentaal naar de toekomst te verplaatsen, naar de situatie dat de release of sprint gelukt is. Hoe zien mensen dit voor zich.

Hoewel alle positiviteit van AE in het begin kunstmatig aan kan voelen, blijkt het in de praktijk goed te werken: mensen vertellen veel meer doordat er met aandacht en waardering naar ze geluisterd wordt.

Meer informatie

Veel scrum experts raden het boek ‘Agile retrospectives’ aan van Esther Derby en Diana Larsen aan. Hierin staan de elementen benoemd van een goede retrospective. Hier kan een scrummaster zelf mee variëren. Als u een keer een externe facilitator bij uw retrospective wilt, neem dan contact op met SoftwareZaken. Wij bieden graag ondersteuning op maat voor teams die willen blijven verbeteren.

Meer weten over agile en scrum? We raden aan om te beginnen met het agile manifesto.