Onderzoek naar Low Code Development Platforms
| Sieuwert van Otterloo |
Project Management
Software
Low Code Development Platforms zoals Betty Blocks en Mendix zijn automatische ontwikkelomgevingen om eenvoudig en snel zakelijke applicaties te maken. In twee afstudeeronderzoeken hebben we onderzocht hoe snel en eenvoudig deze oplossingen zijn in de praktijk.
Introductie
Low Code Development Platforms (LCDP’s), ook wel genoemd Platforms as a Service (PaaS) zijn een nieuwe oplossing voor een oud probleem: hoe kun je als bedrijf zelf software ontwikkelen die aansluit bij je eigen processen, zonder dat je te maken hebt met wildgroei aan systemen, programmeertalen en beheerswerkzaamheden. LCDP’s zijn platforms waarin zaken als schaalbaarheid, versiebeheer en toegangsbeveiliging al in het platform zijn geregeld, zodat applicaties zich daar geen zorgen om hoeven te maken. Bovendien komen deze platformen met een een grafische ontwikkelomgeving waarbij men applicaties modelleert in plaats van programmeert. Het idee is dan dit modelleren zo eenvoudig is, dat ook niet-software-ontwikkelaars applicaties kunnen maken. Er zijn inmiddels meerdere aanbieders van LCDP’s. De meestgebruikte platformen in Nederland zijn OutSystems, Betty Blocks en Mendix. Andere platformen zijn Salesforce, Microsoft PowerApps, ServiceNow en Pega.
Hoe vergelijk je ontwikkelomgevingen
Ondanks dat LCDPs al meerdere jaren bestaan, is er nog weinig exacte data bekend over de productiviteit en kwaliteit van ontwikkelplatformen. Het is lastig deze platformen te vergelijken met klassieke programmeertalen:men kan niet eenvoudig regels code vergelijken. Ook is het niet altijd relevant om te vergelijken met klassieke programmeertalen: LDCP’s zijn niet bedoeld om bestaande IT-systemen te vervangen, maar om gebruikers in staat te stellen processen te automatiseren die nu nog met de hand (via telefoon, excel of email) verlopen. In dit onderzoek is daarom gezocht naar realistische toepassingen waarop man kan vaststellen of LDCP’s alle beloftes waarmaken.
Voor beide toepassingsgebieden zijn vervolgens twee taken uitgevoerd. Er is, na interviews met gebruikers, een applicatie geschreven op een ontwikkelplatform. De ontwikkeling van de applicaties is gedaan door de onderzoekers zelf Tim Koning en Sherilyn Pang Kieuw Moy. Zij hebben Information Science gestudeerd en hebben dus de juiste kennis en ervaring om processen te modelleren. Dit ontwikkeltraject is door hen zelf geëvalueerd.
De ontwikkelde applicatie is vervolgens ook gebruikt door meerdere gebruikers uit de doelgroep. Een snelle ontwikkeltijd is namelijk alleen waardevol als het ook een goed bruikbare applicatie uitkomt.
Criteria voor bruikbaarheid
Beide taken, het ontwikkelen van een applicatie en het gebruiken van de applicatie zijn niet geëvalueerd op alle aspecten van bruikbaarheid (usability):
- Effectiveness: is het gelukt om de taak af te ronden
- Efficiency: De snelheid waarmee de taak uitgevoerd is
Satisfaction De tevredenheid van de gebruiker die de taak uitgevoerd heeft - Learnability: Hoeveel tijd kost het om het platform of de applicatie te leren gebruiken
- Error rate: hoeveel fouten maakt men bij gebruik.
Op deze manier ontstaat een compleet beeld of de taak gelukt is, en dus of de ontwikkelplatformen als OutSystems, Betty Blocks en Mendix waarde toevoegen voor alle gebruikers
De juiste toepassing
In theorie is het eenvoudig om te bepalen welke ontwikkelomgeving het beste is: geef verschillende ontwikkelaars dezelfde precies omschreven programmeer-opdracht, en meet hoe lang zij hierover doen. In de praktijk is dit echter niet eenvoudig. Elke programmeertaal is voor bepaalde taken wel geschikt, en voor andere niet. Ook hebben verschillende ontwikkelaars andere ervaring. Om een goed onderzoek te doen, is het daarom belangrijk om een specifiek domein te kiezen, en een relevante programmeeropdracht voor dat domein. In dit onderzoek zijn er twee toepassingsgebieden gekozen:
- Het HR en wervingsproces. Veel bedrijven hebben hun eigen sollicatie-eisen en selectieproces, en eigen recruiters die het proces uitvoeren. Het is voor recruiters waardevol om hun proces met maatwerksoftware te ondersteunen.
- Accountancy. Veel accountants en financieel dienstverleners gebruiken rekentools in de vorm van spreadsheets. Hier kleven veel risico’s aan vast: het is makkelijk om dee verkeerde spreadsheet te gebruiken of per ongeluk formules te wijzigen. Het zou daarom goed zijn om spreadsheets te vervangen door centraal beheersbare applicaties.
Low code en accountancy
Tim Koning heeft in zijn thesis, genaamd “A Comparison of Low-Code and Spreadsheet based Calculation Tools within Accountancy“, onderzoek gedaan naar de toepassing binnen accountancy-kantoren. Accountants maken veel gebruik van spreadsheets voor het doen van berekeningen. Tim Koning heeft deze berekening zelf geprogrammeerd in Betty Blocks, zoals een accountant ook zou kunnen doen. Hieronder staat de data model view van het gemaakte model. In Betty Blocks maak je zo grafisch het model en wordt de database vanzelf aangemaakt.
Hieronder staat een afbeelding van de applicatie. Het valt gelijk op dat de applicatie een consistente layout heeft, die goed aansluit bij de rest van het platform. Het ziet er professioneler en gebruiksvriendelijker uit dan een excel-applicatie.
Deze ontwikkelde applicatie is vervolgens vergeleken met een bestaande excel door tien proefpersonen (accountants) een aantal taken te laten uitvoeren: het aanmaken van een lening, opzoeken van bepaalde maandbedragen en exporteren van de data. De benodigde tijd, benodigde hulp en eventuele fouten zijn gemeten. Uit de afbeelding is te zijn dat de low code oplossing gebruiksvriendelijker is dan een spreadsheet. De spreadsheet was wel sneller op sommige punten, met name export van data.
De conclusie is dat een Low Code Platform als Betty Blocks niet zo zeer helpt om sneller modellen te ontwikkelen, maar vooral om gebruiksvriendelijkere tools te maken. Als je spreadsheets vervangt door low code, wordt het eenvoudiger om de tools goed en foutloos te gebruiken.
Low code voor recruiters
Sherilyn Pang Pang Kieuw Moy heeft voor haar thesis onderzoek gedaan naar het inzetten van Low Code voor het sollicitatieproces. Kandidaten willen solliciteren en daarbij de juiste informatie aanleveren. Recruiters willen overzicht hebben van alle sollicitanten om snel de beste kandidaat te selecteren. Dit proces verloopt bij kleine bedrijven vaak per email, maar dan is er geen duidelijk invulformulier en kunnen sollicitaties zoekraken in mailboxen. Een maatwerk-applicatie in een low code platform kan dee problemen oplossen. Sherilyn heeft een in zowel Mendix als Betty Blocks een sollicitatie en recruiter-applicatie gebouwd. Onderstaand scherm laat zijn hoe men een applicatie bouwt in Mendix, door een proces te modelleren.
De ontwikkelde applicaties zijn getest vanuit twee perspectieven. Ten eerste vanuit de kandidaat: verschillende proefpersonen zijn gevraagd om een sollicitatie te doen gebruikmakend van de nieuwe ontwikkelde applicatie, en ook ouderwets via email. Het valt op dat het formulier heel veel tijd spaart voor kandidaten. Het is veel makkelijker om de sollicitatie compleet te maken als er een duidelijk formulier heeft. Het is dus een goed idee om veelvoorkomende email-gedreven processen te vervangen door low code applicaties. Het maakt daarbij niet uit of men Mendix of Betty Blocks gebruikt: beiden zijn veel beter dan geen applicatie.
In dit onderzoek is ook de benodigde ontwikkeltijd en de gebruiksvriendelijkheid van de ontwikkelomgevingen gemeten. Het valt hierbij op dat echte ‘citizen development’ complex is. Met de tools kan iedereen snel een opzet voor een formulier maken. Het maken van een echt werkende applicatie vraagt echter om meer inzicht en ervaring. Organisaties die met Low Code aan de slag willen, zullen business analisten of developers moeten trainen. Onderstaand als voorbeeld de tijd voor de gebruikte recruitment-applicatie.
Conclusies en meer informatie
Low Code Development Platformen zijn een volwassen technologie waarmee organisaties bestaande processen kunnen verbeteren. Hiervoor is wel training nodig: de platformen zijn low code, maar vragen wel om training en ervaring. In dit onderzoek bleek dat de ontwikkeling van een werkende applicatie eerder weken dan dagen werkt. De ontwikkelde applicaties bieden vervolgens wel veel voordelen boven de alternatieve oplossingen als email of excel.
De thesis van Tim Koning over Low Code voor accountancy is hier te vinden: A Comparison of Low-Code and Spreadsheet based Calculation Tools within Accountancy
De thesis van Sherilyn Pang Kieuw Moy over low code voor recruitment is hier te vinden: The promising speed of Low code
In het onderzoek is gebruik gemaakt van de low code ontwikkelplatformen van Mendix en van Betty Blocks.
Dr. Sieuwert van Otterloo (CISA, CIPP/E) is IT-deskundige met kennis van ISO 27001, NEN 7510, software-kwaliteit, projectmanagement, privacy, en verantwoord gebruik van AI. Hij geeft les aan de VU, doet onderzoek aan de HU en geeft advies en doet reviews bij organisaties door heel Nederland. Hij oprichter en directeur van ICT Institute.