Hoe regel je auteursrecht / copyright op software

Op bijna alle software zit auteursrecht en het is daarom belangrijk om in elk IT-contract goede afspraken over auteursrecht te maken. Zonder goede afspraken blijft dit auteursrecht liggen bij de oorspronkelijke maker, en niet bij de gebruikers van software. De gebruikers mogen het systeem dan niet onderhouden, en komen uiteindelijk met een onbruikbaar systeem te zitten. 

De basisregels van auteurswet

Auteursrecht of copyright op software is in Nederland geregeld in de auteurswet. Deze wet en ook wetten van andere landen zijn speciaal aangepast om ook te gelden voor software. De basisregels zijn als volgt:

• Vrijwel alle software valt onder auteursrecht. Het criterium is dat de hand van de auteur herkenbaar moet zijn. De enige praktische uitzondering is hele technische code (‘settings’) die maar op 1 manier geschreven kan worden.
• Het auteursrecht hoeft in Nederland niet geclaimd of aangevraagd te worden. Het wordt automatisch toegekend aan de persoon die de code geschreven heeft. Juridisch hoef je dus geen copyright-statements aan code toe te voegen. Het is soms wel handig om duidelijk te maken wie de maker is, of om problemen met buitenlandse auteursrechtregels te voorkomen.
• Het auteursrecht ligt bij de maker of bij de werkgever als iemand in loondienst is in een software-makende functie. Dit geldt alleen in loondienst: freelance developers houden auteursrecht als er niets wordt afgesproken.
• Als meerdere mensen meewerken aan een werk dan ontstaat gezamenlijk auteursrecht. Een lastige situatie waarin soms ieders toestemming nodig is. Daarom is het verstandig dit te voorkomen.
• Om code te gebruiken of aan te passen moet je het auteursrecht hebben of heb je een licentie nodig. Een licentie kan uitgegeven worden door de auteursrechthebbende.
• Er is geen licentie nodig voor kleine citaten in publicaties. Ook mag je altijd onderzoek doen om aansluitende (‘compatible’) software maken, met of zonder toestemming van de auteursrechthebbende, zolang je geen code hergebruikt.
• Auteursrecht kan overgedragen worden in contracten. Dit kan met en zonder vergoeding: partijen zijn vrij om af te spreken wat ze willen.
• Licenties kunnen ook in een contract worden afgesproken. Dit kan met en zonder vergoeding en met of zonder beperkte duur of aanvullende voorwaarden.

Op ideeën en algoritmes zit geen auteursrecht. Op algoritmes kan echter wel een buitenlands patent zitten dat in het buitenland geldig is. Op verzamelingen getallen zit geen auteursrecht maar mogelijk wel bescherming door databankenrecht.

Auteursrecht in de praktijk

In de meeste gevallen werkt deze wetgeving goed, zolang er in elk ontwikkelcontract rekening wordt gehouden met auteursrecht en er duidelijk omschreven wordt wie waarop auteursrecht heeft. Hier moet men in een contractreview dan ook extra op letten. Er zijn een paar moeilijkere juridische situaties die soms voor problemen zorgen. Met name bij de vragen of iets een gezamenlijk werk is, of iemand een software-ontwikkelende functie had en of iets hele technische code is, verschillen experts soms van mening. Ook is vaak van belang wanneer bepaalde code geschreven is. Hiervoor is soms onderzoek nodig.

Overdracht of licentie

Bij contractonderhandelingen komt het ook voor dat zowel leverancier en gebruiker het auteursrecht willen hebben. De gebruiker wil het hebben om vendor-lockin te voorkomen. De leverancier wil het auteursrecht graag houden omdat men dan delen van de code kan hergebruiken voor andere klanten. Voor beide modellen is iets te zeggen, zolang de klant maar een eeuwigdurende licentie krijgt voor de delen waarop de leverancier auteursrecht houdt.

Open source

Als een systeem software bevat met open source licenties, verandert dat niets aan het auteursrecht maar wel aan de rechten die gebruikers hebben. Het is dus bij geschillen belangrijk om uit te zoeken of delen van een systeem open source zijn. Lees hiervoor ons artikel over open source software software.

Wat doet SoftwareZaken

Met SoftwareZaken doe we contractreviews waarbij we een scan doen op alle aandachtspunten en risico’s. U kunt dan contracten insturen per review en wij geven meestal de volgende dag een analyse en advies terug. U kunt ons ook vragen om advies bij het opstellen van contracten en voor onderzoek naar de opbouw van software. We analyseren dan voor elk broncode-bestand wie het wanneer heeft ontwikkeld. We doen dit onder andere als deskundigen-onderzoek voor IT-advocaten.